Aby pacjent nie odczuwał bólu podczas zabiegu chirurgicznego konieczne jest znieczulenie. W chirurgii stomatologicznej, w zdecydowanej większości przypadków wystarczające jest znieczulenie miejscowe.
Znieczulenie miejscowe powoduje zniesienie czucia bólu, dotyku i temperatury, nie znosi natomiast uczucia nacisku, zwłaszcza podczas wywierania dużej siły. Podczas zabiegu, przeprowadzonego w znieczuleniu miejscowym pacjent pozostaje świadomy.
Rodzaje znieczulenia miejscowego:
⦁ Powierzchniowe: polega na podaniu środka znieczulającego na powierzchnię skóry bądź błony śluzowej, blokując przewodnictwo nerwowe w zakończeniach nerwowych. W stomatologii stosowany przed wykonaniem właściwego znieczulenia (nasiękowego, przewodowego) zmniejszając związane z tym nieprzyjemnie doznania („znieczulenie przed znieczuleniem”), przed ekstrakcją zębów mlecznych ze znaczną resorpcją korzeni, przed nacięciem ropni podśluzówkowych.
⦁ Nasiękowe: polega na bezpośrednim podaniu środka znieczulającego (w formie iniekcji) w okolicę operowaną i zablokowaniu przewodnictwa zakończeń nerwowych. Znieczulenie to ma najszersze zastosowanie w chirurgii stomatologicznej i jest wystarczające przed ekstrakcją zębów szczęki i dolnych siekaczy.
⦁ Przewodowe: polega za podaniu środka znieczulającego w pień nerwu lub jego sąsiedztwo i zablokowaniu przewodnictwa nerwowego na większym obszarze niż w przypadku znieczulenia nasiękowego. W stomatologii najczęściej stosowanie do ekstrakcji zębów dolnych.
Znieczulenie ogólne (narkoza) jest to rodzaj znieczulenia
który znosi ból, świadomość i odruchy obronne osoby znieczulanej. Za
przygotowanie pacjenta do znieczulenia ogólnego, jego przeprowadzenie i
opiekę po zabiegu odpowiedzialny jest lekarz anestezjolog.
Wskazania do znieczulenia ogólnego w stomatologii:
⦁ osoby psychicznie chore, upośledzone umysłowo z utrudnionym kontaktem
⦁ dzieci szczególnie pobudliwe
⦁ uczulenie na środki znieczulenia miejscowego
⦁ osoby z rozlanymi stanami zapalnymi okolicy szczękowo-twarzowej,
gdzie znieczulenie miejscowe jest niewystarczające bądź nieskuteczne
⦁ osoby zakwalifikowane do rozległych zabiegów (np. ekstrakcji mnogich)
Przeciwwskazania ogólnomedyczne do znieczulenia ogólnego:
⦁ choroby układu krążenia
⦁ niewydolność nerek
⦁ ostra lub przewlekła niewydolność układu oddechowego
⦁ infekcje dróg oddechowych
⦁ nieuregulowana cukrzyca
⦁ wszelkie nieprawidłowości w budowie anatomicznej mogące utrudniać intubację i wentylację.
Wybór metody znieczulenia należy do anestezjologa i uwarunkowany jest
rodzajem i rozległością zabiegu a także stanem i wiekiem pacjenta.
Pacjent poddany znieczuleniu ogólnemu powinien być odpowiednio
przygotowany. Należy wykonanać podstawowe badania laboratoryjne:
morfologię, układ krzepnięcia, oznaczenie grupy krwi, poziom glukozy we
krwi oraz EKG po 40-stym roku życia. Anestezjolog może zlecić wykonanie
dodatkowych badań czy konsultacji w zależności od stanu ogólnego
pacjenta.
Należy pamiętać o zakazie spożywania pokarmów i płynów na 6 godzin przed zabiegiem.
Po zakończeniu zabiegu i wybudzeniu pacjent nadal jest obserwowany, a
decyzję o zwolnieniu do domu podejmuje anestezjolog po wcześniejszej
kontroli stanu miejscowego przez chirurga stomatologa.